Widzimy to wszędzie. Zajęcia z angielskiego od trzeciego roku życia. Sport, muzyka, programowanie, mindfulness. Codziennie nowe wyzwania, nowe zadania, nowe oczekiwania. Wszystko po to, żeby zapewnić dziecku „lepszy start”. Tylko gdzie w tym wszystkim jesteśmy my? I gdzie są one, nasze dzieci?
Rodzic XXI wieku: między troską a szaleństwem
Jeśli masz wrażenie, że rodzicielstwo stało się projektem na pełny etat, masz rację. Dzisiaj wychowywanie dzieci przypomina zarządzanie ryzykiem. Musimy „przewidzieć” ich przyszłość, „ubezpieczyć” przed porażką, „zagospodarować” każdy ich talent. Nic dziwnego, że coraz więcej z nas doświadcza zjawiska parenting anxiety, czyli chronicznego lęku, czy aby na pewno robimy wszystko „jak trzeba”. Bo przecież każdy błąd, każda „stracona szansa” wydaje się grozić czymś strasznym: gorszym liceum, mniejszą konkurencyjnością, życiem poniżej oczekiwań. A przecież chcemy dla naszych dzieci jak najlepiej. Prawda?
Kiedy dobra intencja staje się źródłem presji
Badania pokazują, że w klasie średniej to napięcie osiąga poziom wręcz alarmujący. Chcemy, żeby dzieci miały pewną przyszłość i robimy wszystko, by je do niej przygotować. Korepetycje, kursy językowe, sportowe, artystyczne. Dodatkowe zajęcia to dziś nie „opcjonalny bonus”. To konieczność. Standard. Społeczny obowiązek. Tylko że w tym wyścigu łatwo stracić coś ważnego. Bo kiedy zamieniamy dzieciństwo w niekończący się maraton „rozwoju kompetencji”, często przestajemy zauważać prawdziwe potrzeby dzieci: wolność, ciekawość, prawo do własnych błędów. Co gorsza, możemy nieświadomie wysyłać im ukryty komunikat: „Kocham cię najbardziej wtedy, gdy wygrywasz.”
Dlaczego my też płacimy cenę
W tym wszystkim nie giną tylko dzieci. Giną także rodzice. Przewlekły stres, ciągłe porównywanie się z innymi, poczucie winy przy każdej decyzji (czy wybrałem najlepsze przedszkole? czy odpowiednie korepetycje?). To prosta droga do wypalenia rodzicielskiego. Wielu z nas czuje zmęczenie zanim jeszcze naprawdę zacznie dzień. Zamiast radości z bycia razem, mamy listy „zadań do odhaczenia”. Zamiast spontanicznej bliskości, frustrację, ukryte pretensje i narastające pytanie: „Dlaczego mimo wszystkich wysiłków i tak jest tak trudno?”
Stop! Twoje dziecko nie musi być wybitne
Może największym aktem odwagi rodzicielskiej dziś jest odpuszczenie? Uznanie, że nasze dzieci nie muszą być najlepsze we wszystkim, że bycie „wystarczająco dobrym” człowiekiem jest cenniejsze niż bycie prymusem. Potrzebujemy zmienić narrację. Przestać traktować dzieci jak inwestycje na niepewny rynek przyszłości, bo dzieciństwo to nie startup. Nie potrzebuje strategii rozwoju i analizy ryzyka. Potrzebuje relacji. Czułości. Przestrzeni na bycie sobą, nawet wtedy, gdy „sobą” oznacza przeciętność.
Co możemy zrobić inaczej?
Normalizuj przeciętność. Nie każde dziecko musi być liderem, geniuszem czy mistrzem olimpijskim. I to jest absolutnie w porządku.
Zadbaj o siebie. Twoje zdrowie psychiczne ma znaczenie. Zmęczony, przeciążony rodzic nie będzie w stanie dawać dziecku tego, czego naprawdę potrzebuje.
Buduj relację, nie projekt. Twoje dziecko to nie plan biznesowy. To osoba. Z własnym rytmem, talentami i ograniczeniami. Najważniejsza inwestycja to czas i autentyczna obecność.
Rodzicielstwo nie musi być projektem sukcesu. Może być piękną, trudną, nieidealną relacją.
A w niej, w tej nieidealności, kryje się największa siła.
